سفینه نجات

درود خدا بر شما اهل بیت

قرآن و اهل بیت تنها راه نجات

اسلام چیست؟

اسلام، آخرین دین آسمانی و کامل‏ترین آنهاست. به پیروان دین اسلام «مسلم» یا «مسلمان» می‌گویند و هم‌اکنون بیش از یک میلیارد نفر در جهان مسلمانان هستند.
بر پایه اسلام، خداوند «حضرت محمد بن عبدالله» را به عنوان آخرین پیامبر برای هدایت انسان‏ها فرستاد و «قرآن کریم» را به عنوان آخرین کتاب آسمانی از طریق فرشته مقربش «جبرئیل امین» بر او نازل کرد. 
از نظر اسلام، تمامی پیامبران الهی ـ همچون آدم، نوح، ابراهیم، اسماعیل، اسحاق، یعقوب، یوسف، ایوب، خضر، موسی، داود، سلیمان، زکریا، یحیی و عیسی علیهم السلام ـ مردان بزرگ و پیام‏آوران معصومی بودند که برای دعوت مردم به ایمان تلاش فراوان کردند؛ و مردم را به توحید، عدل، محبت، برادری و برابری، پاکدامنی، دوری از پلیدی، اخلاق نیک، عبادت و اعتقاد به معاد فراخواندند؛ و با ظالمان مبارزه کردند و بسیاری از آنان در این راه به شهادت رسیدند. حضرت محمد (ص) آخرین این پیامبران است که دعوت آنان را اعاده و تکمیل کرد. 
اساس اسلام «توحید»، مهم‏ترین رکن آن «ولایت» و شیرین‏ترین ثمره آن «مکارم اخلاق» است. بر پایه دین اسلام، خداوند امامان معصومی را قرار داده است که پس از رحلت حضرت محمد بن عبدالله(ص) ولایت و هدایت مردم را بر عهده گیرند. اولین نفر از این امامان «حضرت علی بن ابی‏طالب» و آخرین نفر آنان «حضرت مهدی موعود» است. بنابر آیات قرآنی و باورهای اسلامی، حضرت عیسی مسیح(ع) بر دار کشیده نشد؛ بلکه به آسمان عروج کرد و در آخرالزمان به میان مردم بازمی‏گردد و در قیام حضرت مهدی، به ایشان در برپایی حکومت عدل جهانی یاری می‏رساند.
بنا بر عقاید اسلامی، انسان، جاویدان است و با مرگ در این دنیا به پایان خویش نمی‏رسد؛ بلکه جهان دیگری بعد از فروپاشی این جهان وجود دارد که در آن نیکوکاران به «بهشت» می‏روند و پاداش اعمال خود را می‏گیرند و بدکاران به «جهنم» فرو می‏افتند و سزای ظلم خود را می‏بینند.
انسان‏ها با اعتقاد قلبی و اعتراف زبانی به «شهادتین» (یعنی شهادت به یگانگی خداوند و نبوت حضرت محمد) مسلمان محسوب می‏شوند و تمامی قوانین اسلامی برای آنان اجرا می‏گردد.

اهل بیت در زبان فارسی

اهل‌‌ البیت (در زبان فارسی: اهل بیت)، به معنای خاندان پیامبر اکرم(ص) است. در دیدگاه شیعی عنوانی خاص برای امام علی(ع)، حضرت فاطمه زهرا (س)، امام حسن(ع) وامام حسین(ع) و نُه امام معصوم از فرزندان امام حسین(ع) است. قرآن در آیه تطهیر و آیه مودت از ترکیب «اهل البیت» استفاده کرده است.

از نظر شیعه اهل بیت دارای مقام عصمت‌اند و به لحاظ تقوا و تأییدات الهی بر همه اصحاب برتری دارند و مودت و محبت ایشان بر مسلمانان واجب است. بنابر آموزه‌های شیعه، ولایت و رهبری مسلمانان بر عهده اهل بیت است و مسلمانان باید در مسائل دینی، اهل بیت را مرجع خود بدانند و به ایشان مراجعه کنند.

خاندان پیامبر(ص) در بیان امیرالمؤمنین(ع)

آنان دانش را زنده کننده‌اند، و نادانى را میراننده، بردبارىشان شما را از دانش آنان خبر دهد و برون آنان از نهان و خاموش بودنشان از حکمت بیان. نه با حق ستیزند و نه در آن خلاف دارند، ستون‌هاى دین‌اند و پناهگاه‌ها - که مردمان را - نگاه مى‌دارند . حق به آنان به جاى خود بازگردید، و باطل از آنجا که بود رانده شد و زبانش از بن برید. دین را چنانکه باید، دانستند و فراگرفتند و به کار بستند، نه که تنها آن را شنفتند و به دیگران گفتند که راویان دانش بسیارند، لیکن پاسداران آن اندک به شمار.

نهج البلاغه، ترجمه شهیدی، خطبه ۲۳۹، ص268.

کریمه اهل بیت

راه رسم 1

5فن برای آشنایی فرزندان با اهل بیت

                  

 رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می‌فرمایند: «أدَّبوا أولادَکم علی ثلاث خصالٍ، حبّّ نبیِّکم و حبِّ اهلِ بیته و قرائةِ القرآنِ(1) فرزندان‌تان را با محبت من و محبت خاندان من و محبت قرآن تربیت وتادیب کنید.»

هر پدر و مادری دوست دارد فرزندش خوشبخت و سعادتمند شود اما همان‌طور که انسان‌ها غالبا به نیازهای مادی بیشتر از نیازهای معنوی توجه دارند ممکن است در رفع نیازهای فرزندان به جنبه‌های معنوی کمتر توجه نمایند و حال آنکه رسیدگی به امور معنوی و تربیت دینی به مراتب مهم‌تر می‌باشد. بنابراین یکی از وظایف والدین نسبت به فرزندان، تربیت دینی و آشنا کردن آنان با معارف الهی است.یکی از راه‌های رسیدن به این هدف مهم که خود مورد تاکید است، آشنا کردن فرزندان با اهل‌بیت(علیهم السلام) و ایجاد محبت آنان است که با آشنایی از فنون و مهارت‌هایی که بیان خواهد شد و عملی نمودن آنها می‌توانیم موجبات سعادت و خوشبختی فرزندانمان را فراهم نماییم.

رسول خدا (صلی الله علیه وآله) می‌فرمایند:

«أدَّبوا أولادَکم علی ثلاث خصالٍ، حبّّ نبیِّکم و حبِّ اهلِ ‌بیته و قرائةِ القرآنِ(1) فرزندان‌تان را با محبت من و محبت خاندان من و محبت قرآن تربیت وتادیب کنید.»

برای تربیت نمودن فرزندان بر محبت اهل‌بیت(علیهم السلام) استفاده از مهارتهای زیر مفید می باشد:

 
1- بیان فضایل اهل‌بیت(علیهم السلام)

زمانی که فرزندان با فضایل اهل‌بیت(علیهم السلام) آشنا می‌شوند علاوه بر این‌که شناخت عمیق‌تری از آنان پیدا می‌کنند محبت آنان نیز در قلب‌شان ریشه می‌دواند و رشد می‌کند و همین امر زمینه را برای پذیرش امامت آنان نیز فراهم می‌آورد. اثر تربیتی دیگری که می‌تواند داشته باشد الگو‌سازی است، وقتی مخاطب با افرادی آشنا می‌شود که بسیاری از صفات عالی انسانی در آنها جمع شده آن افراد را به عنوان الگوی زندگی خود انتخاب می‌کند و سعی می‌کند در زندگی نیز در حد توان مانند آن افراد زندگی کند. البته برای بیان فضایل اهل بیت می‌توان با توجه به سن و میزان پذیرش فرزندان، از قالب‌های شعر، قصه و حکایت استفاده نمود.

 
2- بزرگداشت یاد اهل‌بیت(علیهم السلام)

برگزاری مراسم اهل‌بیت(علیهم السلام) و تشویق و توصیه به برپایی این مراسم‌ها یکی از سیره‌های تربیتی خود اهل‌بیت(علیهم السلام) نیز بوده است.
«هیچ کس را در کمالات و صفات زیبای انسانی با آل محمد صلی الله علیه و آله نمی شود مقایسه کرد، دیگران که پرورده نعمت هدایت اهل بیت پیامبرند، هیچ گاه با آنان برابر نخواهند بود»

در روایتی امام صادق(علیه السلام) به فضیل می‌فرماید: «می‌نشینید و حدیث میگویید؟ گفت:آری فدایت شوم. امام(علیه السلام) فرمود: آن مجالس را دوست دارم ای فضیل [نام و یاد] ما را زنده نگه دارید خدا رحمت کند آن را که[نام و یاد] ما را زنده نگه می‌دارد. ای فضیل آن که ما را یاد کند یا ما را نزد او یاد کنند و به اندازه بال مگسی اشک از چشمانش جاری شود خدا گناهانش را می‌بخشد.»(2)

زنده نگه داشتن یاد اهل‌بیت(علیهم السلام) بویژه برپایی مراسم سوگواری امام حسین(علیه السلام) و یا شرکت دادن فرزندان در این مجالس علاوه بر فراهم نمودن زمینه برای آشنایی با معارف دینی و آشنایی با اهداف و راه و رسم زندگی آنها، موجب برقراری ارتباط معنوی فرزندان با اهل‌بیت(علیهم السلام) خواهد شد.

 
3- زیارت قبور اهل‌بیت(علیهم السلام)

یکی از جذاب‌ترین مسافرت‌ها که علاوه بر ارزش معنوی، دارای لذت مادی نیز می‌باشد، مسافرت برای زیارت قبور ائمه(علیهم السلام) است. البته با آشنایی و قرائت زیارت‌نامه‌های وارد شده از جانب ائمه(علیهم السلام) از قبیل زیارت امین الله و جامعه کبیره و... علاوه بر آشنایی با ویژگی‌های ائمه(علیهم السلام) و اهداف مهم آنان، موجب ایجاد محبت و علاقه به آنان نیز خواهد شد.

 
4- استفاده از هنر

برخی فرزندان در زمینه‌های مختلفی از قبیل قصه‌گویی، فیلمنامه نویسی، سرودن شعر، کاردستی و... مهارت‌های خوبی دارند که می‌توان با تقویت و جهت‌دهی آن به سمت محتواهای مربوط به اهل‌بیت(علیهم السلام) آنان را نسبت به اهل‌بیت(علیهم السلام) علاقمند‌تر کرد. همچنان‌که تشویق به سرودن شعر در رثای اهل بیت(علیهم السلام) یکی از روش‌های تربیتی اهل‌بیت(علیهم السلام) بوده است.

در روایتی امام رضا(علیه السلام) به دعبل شاعر می‌گوید:

«در رثای حسین(علیه السلام) شعر بگو که تو یاور و مداح مایی، تا زنده‌ای در یاری ما تا آن‌جا که می‌توانی کوتاهی نکن.»(3)

 
5- هدیه دادن

یکی دیگر از فنونی که می‌تواند زمینه آشنایی فرزندان و برقراری رابطه آنان با اهل‌بیت(علیهم السلام) را فراهم نماید؛ استفاده از هدایایی از قبیل کتاب و نرم‌افزار و... است که به نوعی در ارتباط با اهل‌بیت(علیهم السلام) باشد.  
اهمیت و ضرورت دوستی با اهل بیت علیهم السلام

ضرورت دوستی خاندان رسالت عشق به اهل بیت علیهم السلام زمینه ساز عشق به خداوند است و دوست داشتن اهل بیت پیامبر صلی الله علیه و آله مهر ورزیدن به ارزش های والای الهی می باشد.

رسیدن به قله رفیع کمالات معنوی و انسانی بدون دوستی اولیاء الهی ممکن نیست و پذیرش اعمال و زحمات یک مسلمان در گرو محبت و ولایت اهل بیت علیهم السلام می باشد. امام علی علیه السلام از رسول اکرم صلی الله علیه و آله نقل می کنند:

«لا تزول قدما عبد یوم القیامة حتی یسال عن اربع ... و عن حبنا اهل البیت؛ (4)

در روز قیامت هیچ بنده ای قدم برنمی دارد مگر اینکه از چهار چیز سۆال می شود ... [که چهارمین سۆال ]از دوستی ما اهل یت خواهد بود.»

براین اساس تقرب به خداوند و رسیدن به سعادت دنیا و آخرت با عشق و دوستی آل پیامبر صلی الله علیه و آله عجین شده است.

مهرورزی به دیگران یک نیاز فطری است فطری است، اما چه زیباست که انسان در بذل محبت، خوبان و برترین ها را برگزیند و اهل بیت علیهم السلام مظهر خوبی ها و کمالاتند، چنانکه علی علیه السلام فرمود:

«هیچ کس را در کمالات و صفات زیبای انسانی با آل محمد صلی الله علیه و آله نمی شود مقایسه کرد، دیگران که پرورده نعمت هدایت اهل بیت پیامبرند، هیچ گاه با آنان برابر نخواهند بود.»

عواطف پاک و اظهار عشق و علاقه نسبت به معصومین علیهم السلام و خاندان پاک پیامبر صلی الله علیه و آله عامل ثبات قدم در راه دین و دینداری است و عشق و محبت خالصانه به اهل بیت علیهم السلام انسان را در برابر گناه و فساد بیمه می کند.

سعدی اگر عاشقی کنی و جوانی

عشق محمد بس است و آل محمد

بهترین نوع ارتباط با پیشوایان معصوم علیهم السلام همان محبت و مودت می باشد که یک رابطه قلبی و درونی است و خداوند متعال هم در قرآن کریم به چنین ارتباطی دعوت کرده و می فرماید «قل لا اسئلکم علیه اجرا الا المودة فی القربی » (5) «بگو: من بر انجام امر رسالت، از شما مزدی نمی خواهم مگر دوستی و محبت درباره نزدیکانم.»

در زیارت امین الله نیز می خوانیم: «خداوندا! دل و جان مرا شیفته اولیای برگزیده ات قرار ده و مرا در زمین و آسمانت محبوب گردان.» (6)
برخی فرزندان در زمینه‌های مختلفی از قبیل قصه‌گویی، فیلمنامه نویسی، سرودن شعر، کاردستی و... مهارت‌های خوبی دارند که می‌توان با تقویت و جهت‌دهی آن به سمت محتواهای مربوط به اهل‌بیت(علیهم السلام) آنان را نسبت به اهل‌بیت(علیهم السلام) علاقمند‌تر کرد. همچنان‌که تشویق به سرودن شعر در رثای اهل بیت(علیهم السلام) یکی از روش‌های تربیتی اهل‌بیت(علیهم السلام) بوده است

هر قدر محبت و دلباختگی و ارتباط قلبی با ائمه اطهار علیهم السلام بیشتر باشد، تبعیت و همرنگی و همراهی و همدلی با آن ها نیز بیشتر خواهد شد. نقش عشق و محبت در ایجاد همسانی، همفکری و همراهی و هم سویی بسیار مهم است و مردم پیوسته از چهره های محبوبشان الگو و سرمشق می گیرند. ایمان عاطفی به رهبری حتی در اطاعت سیاسی و اجتماعی هم تاثیر می گذارد و زمینه ساز تبعیتی عاشقانه می شود نه یک اطاعت رسمی و تشریفاتی. در این صورت میان «شناخت »، «عشق » و «پیروی » رابطه ای مستحکم به وجود می آید، زیرا معرفت محبت می آورد و محبت «ولایت و تبعیت.» (7)

عشق به اهل بیت علیهم السلام در دیدگاه علی علیه السلام از اهمیت ویژه ای برخوردار است و آن حضرت در فرصت های مختلف، درجات، زمینه ها، نشانه ها، آثار و برکات، آفات و موانع و بالاخره شیوه های ایجاد محبت اهل بیت علیهم السلام را بیان فرموده است. در این جا به طور فشرده به گزیده ای از آن گفتارها می پردازیم.

امام علی علیه السلام در رابطه با درجات گوناگون دلباختگان اهل بیت علیهم السلام و نتیجه آن می فرماید: «من احبنا بقلبه و اعاننا بلسانه و قاتل معنا بیده فهو معنا فی الجنة فی درجتنا، و من احبنا بقلبه و اعاننا بلسانه و لم یقاتل معنا اعداءنا فهو اسفل من ذلک بدرجة و من احبنا بقلبه و لم یعنا بلسانه و لا بیده فهو فی الجنة؛ (8) هر کس ما را در دل دوست داشته باشد و با زبانش یاری کند و با دستش به دفاع از ما برخیزد (یعنی با تمام وجود دلباخته ما باشد)، در بهشت هم درجه و همنشین ما خواهد بود و هر که ما را با دل دوست بدارد و با زبان یاری کند و همراه ما با دشمنانمان نجنگد، یک درجه پایین تر خواهد بود و هر که با قلبش ما را دوست دارد ولی با زبان و دست به یاری ما نشتابد، در بهشت خواهد بود.» 

 

پی نوشت ها:

1) کنزالعمال، ج16، ص456.

2) مجلسی، بحارالانوار، ج44، ص282.

3) بحار الانوار ج 45 ص 257.

4) امالی مفید، ص 353.

5) شوری / 23.

6) وسائل الشیعه، ج 14، ص 395.

7) عشق برتر، ص 14 و 15.

8) بحارالانوار، ج 10، ص 107. 

راه و رسم

الدعوات : کانَ للصادقِ علیه السلام ابنٌ فَبَینا هو یَمشِی بینَ یدَیهِ إذ غَصَّ فَماتَ، فَبَکى و قالَ : لَئن أخَذتَ لقد بَقَّیتَ، و لَئنِ ابتَلَیتَ لقد عافَیتَ، ثُمّ حُمِلَ إلى النِّساءِ فلَمّا رَأینَهُ صَرَخنَ فَأقسَمَ علَیهِنَّ أن لا یَصرُخنَ، فلَمّا أخرَجَهُ للدَّفنِ قالَ :
سبحانَ مَن یَقتُلُ أولادَنا و لا نَزدادُ لَهُ إلاّ حُبّا ! فَلمّا دَفَنَهُ قالَ : یا بُنَیَّ ، وَسَّعَ اللّه ُ فی ضَرِیحِکَ و جَمَعَ بینَکَ و بینَ نَبِیِّکَ .

الدعوات : یکى از پسران امام صادق علیه السلام در جلو آن حضرت راه مى رفت ، که ناگهان چیزى در گلویش گرفت و مُرد . حضرت گریست و گفت : [الهى] اگر بگیرى، هم تو هستى که مى دهى و اگر بیمار گردانى، هم تو هستى که عافیت مى بخشى . سپس پیکر او را نزد زنان برد . وقتى زنها آن کودک را دیدند شیون کردند . حضرت آنان را قسم داد که شیون و فریاد نکنند . چون او را براى دفن بیرون آورد ، فرمود : منزّه است خدایى که فرزندان ما را مى کشد ، اما جز بر عشق ما به او افزوده نمى شود و چون پیکرش را به خاک سپرد ، فرمود : فرزندم! خداوند آرامگاه تو را گشایش دهد و تو را با پیامبرت گرد هم آورد .